Chóng mặt khi đi lại, chi trên và chi dưới yếu, tay run, phù chân là triệu chứng của bệnh lý gì?

Bạn có từng cảm thấy chóng mặt khi đứng lên, cảm giác đầu óc quay cuồng, đi lại không vững? Tay chân thỉnh thoảng bị run, khó kiểm soát động tác nhỏ? Hoặc bạn gặp tình trạng phù chân, chân sưng to, nặng nề vào cuối ngày? Những dấu hiệu tưởng chừng như rời rạc này thực chất có thể liên quan đến một hoặc nhiều rối loạn bên trong cơ thể, đặc biệt là rối loạn tiền đình và các bệnh lý thần kinh – tuần hoàn. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

I. Nhận diện các triệu chứng đáng lo ngại

1. Chóng mặt – Cảnh báo hệ thần kinh mất ổn định

Chóng mặt không đơn thuần là cảm giác mất thăng bằng. Nó có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề: tụt huyết áp, thiếu máu não, hay rối loạn tiền đình. Khi bạn bị chóng mặt, bạn có thể thấy đầu quay cuồng, khó định hướng không gian, đặc biệt khi đổi tư thế nhanh như ngồi dậy hoặc cúi xuống.

Ở nhiều người, chóng mặt còn đi kèm buồn nôn, vã mồ hôi, hoa mắt và mất tập trung. Nếu xảy ra thường xuyên, đây là tín hiệu cần khám sớm để xác định nguyên nhân sâu xa.

2. Run tay chân – Dấu hiệu thoái hóa thần kinh hoặc thiếu vi chất

Run tay chân là biểu hiện phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua. Người bị run nhẹ có thể cảm thấy khó viết chữ, cầm nắm đồ vật kém chắc tay, đặc biệt khi căng thẳng hoặc khi giữ tay ở một vị trí quá lâu.

Một số nguyên nhân thường gặp gồm:

• Bệnh Parkinson

• Rối loạn thần kinh thực vật

• Thiếu Vitamin nhóm B (đặc biệt là B1, B6, B12)

• Lạm dụng caffeine, thuốc an thần

Nếu run tay chân xuất hiện kéo dài, đặc biệt kèm theo chóng mặt hoặc yếu chi, hãy đi khám chuyên khoa thần kinh để chẩn đoán sớm.

3. Phù chân – Dấu hiệu của suy tuần hoàn

Phù chân là tình trạng chân sưng to, mềm, ấn lõm. Phù thường thấy vào cuối ngày, đặc biệt ở những người làm việc đứng lâu, ngồi nhiều hoặc có bệnh lý nền.

Nguyên nhân gây phù chân có thể đến từ:

• Suy giãn tĩnh mạch chi dưới

• Suy tim (phù hai bên, kèm khó thở)

• Suy thận (phù lan rộng, kèm tiểu ít)

• Suy gan (phù kết hợp với cổ trướng, vàng da)

Phù chân cần được phân biệt với sưng viêm do chấn thương hoặc viêm khớp. Việc chẩn đoán chính xác sẽ giúp xử trí hiệu quả và ngăn biến chứng.

II. Rối loạn tiền đình – Kẻ thù thầm lặng của sự thăng bằng

1. Định nghĩa và nguyên nhân

Hệ thống tiền đình nằm trong tai trong, đóng vai trò điều khiển cảm giác cân bằng và định hướng. Khi hệ thống này gặp trục trặc, người bệnh sẽ bị rối loạn tiền đình, gây ra cảm giác chóng mặt, quay cuồng, mất thăng bằng.

Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình rất đa dạng, bao gồm:

• Thiếu máu lên não

• Viêm dây thần kinh tiền đình

• Stress, mất ngủ kéo dài

• Huyết áp không ổn định

• Rối loạn chuyển hóa hoặc thoái hóa thần kinh

2. Triệu chứng điển hình

Người bị rối loạn tiền đình thường có các biểu hiện như:

• Chóng mặt kèm buồn nôn, nôn

• Loạng choạng khi đi, dễ té ngã

• Run tay chân do mất kiểm soát vận động

• Ù tai, nghe kém, cảm giác nặng đầu

• Khó tập trung, nhạy cảm với ánh sáng

Tình trạng này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, công việc và tinh thần người bệnh.

III. Những bệnh lý liên quan đến triệu chứng phối hợp

1. Rối loạn thần kinh thực vật

Đây là bệnh lý mà hệ thần kinh tự chủ điều khiển các chức năng như nhịp tim, huyết áp, tiêu hóa... hoạt động bất ổn.

Triệu chứng thường gặp:

• Chóng mặt khi thay đổi tư thế

• Run tay chân, tim đập nhanh

• Vã mồ hôi không rõ lý do

• Rối loạn giấc ngủ, chán ăn

Bệnh thường không nguy hiểm đến tính mạng ngay nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống nếu không được điều trị kịp thời.

2. Bệnh Parkinson

Một trong những nguyên nhân chính gây run tay chân, đặc biệt ở người trên 60 tuổi. Người bệnh còn có biểu hiện:

• Chậm chạp khi vận động

• Cứng đờ cơ

• Mất khả năng phản xạ linh hoạt

Cần điều trị lâu dài, kết hợp vật lý trị liệu và điều chỉnh lối sống.

3. Suy tĩnh mạch và suy tim – Thủ phạm gây phù chân

Ở người lớn tuổi hoặc phụ nữ mang thai, suy giãn tĩnh mạch là nguyên nhân thường gặp gây phù chân, nặng chân, chuột rút về đêm.

Trong khi đó, suy tim gây ứ máu ngoại vi, khiến chân sưng đều hai bên, da căng bóng. Nếu kèm chóng mặt, khó thở khi nằm, rất có thể tim đã bị suy nặng.

IV. Chẩn đoán – điều trị – phòng ngừa

1. Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ dựa vào khám lâm sàng, kết hợp các cận lâm sàng như:

• Xét nghiệm máu, chức năng gan – thận – tim

• Đo huyết áp tư thế

• Chụp MRI/CT não

• Siêu âm Doppler mạch máu chi dưới (nếu phù chân)

• Điện não đồ hoặc điện cơ (nếu run tay chân)

2. Điều trị

Tùy vào nguyên nhân cụ thể:

• Với rối loạn tiền đình: dùng thuốc tăng tuần hoàn não, luyện tập phục hồi chức năng.

• Với run tay chân: bổ sung vitamin B nếu thiếu, điều trị Parkinson nếu có.

• Với phù chân: kê cao chân khi ngủ, dùng vớ y khoa, giảm muối, kiểm soát bệnh nền (tim, thận, gan).

3. Phòng ngừa

• Tăng cường vận động nhẹ nhàng, tránh ngồi hoặc đứng lâu.

• Ăn uống lành mạnh, giảm muối, bổ sung thực phẩm giàu kali, magie.

• Uống đủ nước, hạn chế rượu bia, tránh stress.

• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các rối loạn.

Sự kết hợp của các dấu hiệu như chóng mặt, run tay chân, phù chân không nên bị coi nhẹ. Đó có thể là biểu hiện ban đầu của những rối loạn sâu bên trong như rối loạn tiền đình, bệnh lý thần kinh, tim mạch. Việc khám sớm, chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh tránh được biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng sống đáng kể.

Giải pháp bổ não, tăng  cường trí nhớ: Bi-cogni max
 

BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0956 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: http://bncmedipharm.com.vn
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội.